کله پاچه یکی از غذاهای سنتی ایرانی است که نه تنها در برخی از رستوران های خاص به نام طباخی سرو می شود ، بلکه غذای پر طرفداری در بین خانواده ها نیز محسوب می شود. این غذا در خاورمیانه و جنوب قفقاز به همان روش ایران طبخ می شود.
کله پاچه" نام این غذا در ایران و ترکیه است. اما در کشورهای عربی "پاچه" و در "ارمنستان" ، "آذربایجان" و جورجیا "خاش" خوانده می شود. که به مدت طولانی برای پخت و پز نیاز دارد و باید آن را روی حرارت ملایم که با پیاز ، نخود ، ادویه (نمک ، زردچوبه و فلفل) مخلوط می شود پخته شود.
پس از زمان پخت و پز و خنک شدن ، روغن و استخوان های آن باید کاملاً از قسمت های خوراکی جدا شده و غذا آماده سرو شود.آب این غذا معمولاً به عنوان یک اشتها آور خورده میشود. خوردن این غذا در مناطق تابستانی و گرمسیری برای سلامتی انسان مضر است و غذای آن بیشتر در فصول سرد سال پیشنهاد می شود.
بهتر است کله پاچه به عنوان صبحانه یا ناهار میل شود و وعده غذایی مناسبی برای شام نیست. همچنین ، این غذا برای افرادی که بیمار هستند پیشنهاد نمی شود زیرا به عنوان یک غذای سرشار از کلسترول و پرچرب شناخته می شود ، اگرچه پر از پروتئین و ویتامین است.
غذای اصیل ایرانی پر چرب و پر انرژی است که از طبخ قسمت های کله پاچه معمولا شامل زبان، بناگوش، عضلات اطراف چشم، پاچه و مغز هستند.. کله پاچه را حتما با لیموترش، دارچین، ترشی سیر و یا آب نارنج میل کنید.بعد از خوردن کله پاچه به خاطر طبع سرد پاچه بهتر است کمی زنجبیل تازه و رنده شده با چایی و یا دمنوش میل کنید. ادویهجات گرم مثل فلفل قرمز سردی کله پاچه را خنثی میکنند.
مواد لازم:
1 دست کله پاچه گوسفند
1 عدد متوسط پیاز
1 قاشق چایخوری زردچوبه
1 قاشق چایخوری فلفل قرمز:
1 عدد برگ بو
آب به مقدار لازم
کمی نخود
طرز تهیه:
در یک قابلمه مناسب در صورت تمایل از دو جبه سیر و کمی نخود هم مینوانید استفاده کنید. پیاز، کله و پاچه، فلفل و زردچوبه، برگ بو به را بریزید. روی این مواد آب بریزید و مقدار آب هم باید به حدی باشد که روی کله پاچه را کاملا بپوشاند. شعله گاز را ابتدا زیاد کنید تا آب جوش بیاید و سپس شعله گازمقدار آب هم باید به حدی باشد که روی کله پاچه را کاملا بپوشاند. حرارت را کم کنید تا کله پاچه به آرامی بپزد و هر از چند گاهی کله پاچه را زیر و رو کنید تا همه قسمت های آن به خوبی بپزد.
در ابتدا به کله پاچه نمک اضافه نکنید چون باعث دیرپز شدن آن میشوید و خیلی هم دیر اضافه نکنید نمک ها به خورد غذا نمیروند و کله پاچه کمی بیمزه میشود، بنابراین بهترین زمان برای اضافه کردن نمک یک ساعت قبل از پایان پختن آن است.بعد از حدود7 ساعت که کله پاچه کاملا آماده شد، موقع سروآبلیمو یا آب نارنج بریزید.
نکته :
در هنگام خرید کله پاچه از تازه بودن آن حتما مطمئن شوید.
دندانها و سطح زبان را با برس زبر خوب تمیز کنید.
برای بهتر تمیز شدن بینی، کیسه پلاستیکی بزرگی را روی زمین پهن کنید. ( بهتر است از زمین حیاط خلوت استفاده کنید که شستن آن راحت باشد.) سپس گوشها را بگیرید و با بالا و پایین کردن کله و فرود آوردن آن به سمت زمین از سوی بینی، ضربههای محکمی به آن وارد کنید. در همین حین آب را با فشار بالا از مجرای بینی وارد کنید.
اضافه کردن نخود در هنگام پخت به کله پاچه کاملا اختیاری است. اما وجود نخود به کله پاچه یک لعاب خوشمزهای میدهد.
در هنگام خوردن کله پاچه حتما از آبلیمو یا لیمو تازه استفاده کنید تا چربی کله پاچه را کاهش دهد.
کله پاچه چیست؟
کله پاچه یک غذای سنتی در ایران و ترکیه است که در خاورمیانه به نام های دیگر آن را می شناسند. در ارمنستان، آذربایجان و گرجستان کله پاچه را با نام خاش، در کشورهای عربی باجه و در بلغارستان آنرا پاچه می نامند. قدمت این غذای لذیذ در ایران به چهار هزار سال قبل می رسد.
اجزای کله پاچه
زبان
مغز
گوشت صورت
چشم
پاچه
بناگوش
بهترین و سالم ترین قسمت کله پاچه چیست؟
کله پاچه یک غذای بسیار لذیذ و پر چرب است و طبع کله پاچه گرم است. مغز گاو، گوسفند دارای کلسترول زیادی معادل هشت زرده تخم مرغ است که همین باعث افزایش غلظت خون افراد می شود. خوردن این غذای پرچرب برای بیمارانی که فشار خون دارند به هیچ وجه توصیه نمی شود. بهترین قسمت و در واقع کم چرب ترین قسمت کله پاچه را پاچه می دانند.
خواص کله پاچه برای زنان باردار
به گفته متخصصین آبگوشت و کله پاچه می تواند باعث افزایش رشد جنین شود زیرا داخل آن انواع حبوبات وجود دارد که برای زنان باردار خوب است و در عین حال باعث افزایش شیردهی آنها می شود.
واحد کله پاچه را دست می نامند هر دست کله پاچه شامل یک کله، دو پاچه و دو دست است که قبل از آن پیش غذا آب کله پاچه است که با ریختن نان در آن خیلی خوشمزه می شود.
بعد از کله پاچه چه بخوریم؟
کله پاچه به مانند کباب نیاز به طعم دهنده هایی چون سماغ ندارد اما اضافه کردن آبلیموه می تواند آنرا خوش طعم کند و هضم آنرا راحت تر کند.
بهترین زمان برای خوردن کله پاچه
صبحانه یک وعده عالی برای خوردن کله پاچه است. کله پاچه به دلیل داشتن انرژی زیاد نیاز به هضم کردن دارد به همین خاطر صبحانه کله پاچه بخورید بهتر هضم می شود در صورتی که شام آنرا میل کنید حتی ممکن است باعث بی خوابی و بی قراری شود.
طبع کله پاچه گرم است یا سرد
به طور کلی طبع کله پاچه گوسفند گرم است و در عین حال کله پاچه گاو، بز طبع خیلی سردی دارند و دیر هضم می شوند.
نحوه طبخ کله پاچه
طبخ کله پاچه آسان است. برای تهیه کلهپاچه نخست کله و پاچه گوسفند را جدا و پاک میکنیم و آنها را به خوبی میشوییم؛ پاک کردن و شستن اجزای کله را فرد ماهری باید انجام بدهد. مهمترین خاصیت کله پاچه، پروتئین باکیفیت آن باشد. ولی باید این نکته را در نظر داشت که قسمت هایی از کله پاچه را نباید خورد و ضرر حتمی آن بالا بردن کلسترول خون است که میتواند در رگهای خونی رسوب کرده و با انسداد عروق ظریف، خونرسانی در قلب، مغز و ریه را مختل و باعث ایجاد سکته قلبی و مغزی شود متخصصان تغذیه معتقدند، مصرف یک یا دو بار کله پاچه در هفته خطرناک است ولی یک یا دو بار در ماه اشکالی ندارد.
البته میزان مصرف پاچه را به دلیل پایین بودن چربی آن محدود نکردهاند ولی مغز، چشم و بناگوش را به ترتیب پرچربترین اجزای کلهپاچه برشمردهاند که علت لذیذ بودن چشم و بناگوش هم وجود همین چربیهاست. به همین دلیل مصرف چشم توصیه نشده و تاکید بر آن است که در صورت استفاده از بناگوش فقط گوشت لخم آن مصرف شود. از طرفی ارزش تغذیهای زبان و گوشت صورت حیوان همچون گوشت قرمز است و مزیت اصلی آن ویتامینهای گروه B، بویژه ویتامین 12 است.
خوردن کله پاچه در سه ماهه اول بارداری مضر نیست اما مصرف خوراکیهای پرکالری مثل کله پاچه چربی فراوانی دارد به طور کلی در طول دوران بارداری چندان توصیه نمیشود. کله پاچه علاوه بر انرژی فراوان و پروتئینهای مفید، یک ماده غذایی بسیار چرب با کلسترول بالاست.
کلسترول در عروق خونی بدن رسوب کرده و عامل اصلی انواع سکته قلبی و مغزی است. مغز گوسفند از جمله چربترین قسمتهای گوسفند است. خوردن کله پاچه برای افرادی که مشکلات قلبی و عروقی دارند، مبتلا به چربی خون هستند، از ناراحتی کلیه رنج میبرند یا مبتلا به نقرس هستند، مبتلایان به کبد چرب و رماتیسم یا دیابت توصیه نمیشود.
کله پاچه یک غذای مقوی، پرکالری و پرچربی است که از دیرباز جز غذاهای سنتی در بین ایرانیان قدمت و احترام خاصی دارد. کله پاچه از پختن کله گوسفند و پاچه های آن درست میشود. کله پاچه یک غذای پرچرب است بنابراین به کسانی که چربی خون دارند و یا کلسترول و اسید اوریک بالایی دارند و همچنین افرادی که نقرس دارند، توصیه نمیشود.مصلح زیره یا آویشن هم به صورت دم کرده بعد از خوردن کله پاچه توصیه میشوند. سویق هم برای هضم کله پاچه مفید است.
کله پاچه از نظر طب سنتی غذایی بسیار سنگین، پرانرژی و حاوی پروتئین، کلسترول و ویتامین بالاست؛ طبع کله (مغز) سرد وتر و پاچه سرد و خشک است؛ پروتئین موجود در کله پاچه نقش موثری در رشد و ترمیم بافتهای بدن دارد.
قسمت هایی از آن مفید و قسمت هایی از آن بسیار مضر هستند که به هیچ عنوان خوردن آنها توصیه نمی شود. در واقع باید گفت کله پاچه یک منبع غذایی است که چربی بسیار بالایی دارد و نه تنها غذای مفیدی به شمار نمی رود بلکه بسیار نیز مضر است .
کله پاچه به میزان بالایی کلسترول دارد . کلسترول یکی از چربی هایی است که در رگ های خونی رسوب می کند و موجب گرفتگی آن می شود و می تواند در دراز مدت موجب سکته مغزی و قلبی شود. مقدار کلسترول مغز گاو و گوسفند بسیار زیاد است و مغز گاو حدود 120 گرم وزن دارد که حدود 2 هزار میلی گرم کلسترول دارد و حدود 130 کیلوکالری انرژی دارد.
کله پاچه برای افراد ضعیف تقویت کننده است و چون هضم آن به درستی انجام گردد قوای جنسی را افزایش می دهد. برای کسانی که ضعف معده دارند با کمی اصلاح غذای خوبی است و گاهی تولید قولنج سخت می نماید. بروز این قولنج در اثر خوردن زیاد پوست و غضروف طرفین صورت و کاسه سر و گوش ها و بینی ها می باشد.
کله پاچه غذایی بسیار سنگین است که می تواند موجب مشکلات گوارشی شود ؛ بهتر است کله پاچه در وعده صبحانه استفاده شود و مصرف آن در وعده شام می تواند، موجب بی خوابی و ناراحتی های معده شود.